هدی زاهدی/

شیر و لبنیات از جمله مهم‌ترین منابع تأمین‌کننده کلسیم مورد نیاز در بدن هستند که به دلیل داشتن بسیاری از املاح و ویتامین‌ها، نقش مهمی در رشد و حفظ سلامت انسان دارند.

آستان قدس رضوی یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های تولید محصولات دامی در خراسان رضوی است که محصولات پروتئینی و لبنی خود را با بالاترین کیفیت، تولید و عرضه می‌کند. مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی یکی از بخش‌های فعال در عرصه دامپروری نه تنها در استان، بلکه در کشور به شمار می‌رود که طی سال جاری در حوزه تولید شیر اقدام‌های در خور توجهی را انجام داده است که در گفت‌وگو با آرش فرزادنیا؛ مدیر عامل مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی به آن‌ها پرداخته‌ایم.

این مؤسسه چند رأس دام دارد و در چه واحدهایی و در کجا نگهداری می‌شود؟

مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی در مجموع تعداد 11 هزار و 160 رأس دام دارد که 3 هزار و 711 رأس آن دوشا هستند. این دام‌ها در پنج مجتمع شیری شامل واحدهای 2 و 3 مزرعه نمونه، کنه‌بیست، تربت حیدریه و اسفراین و همچنین یک واحد پرواربندی در سرخس نگهداری می‌شوند.

در خصوص مهم‌ترین اقدام‌هایی که این مؤسسه از ابتدای امسال در زمینه تولید شیر انجام داده است، بفرمایید.

راه‌اندازی طرح توسعه واحد کنه‌بیست، از جمله مهم‌ترین اقدام‌های صورت گرفته از ابتدای سال 1399 به شمار می‌رود. همچنین می‌توان به افزایش راندمان شیر و در نتیجه میزان تولید آن در کنار حفظ و بهبود کیفیت محصول در واحدهای مؤسسه اشاره کرد. علاوه بر این، مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی توانسته از طریق خرید به موقع و باکیفیت اقلام خوراکی، کمیت و کیفیت شیر تولیدی خود با وجود وضعیت نابسامان بازار اقلام خوراکی حفظ کند.

کیفیت شیر تولیدی این مؤسسه چگونه حاصل شده است؟

خرید کیفی اقلام خوراکی، جزو مهم عوامل مؤثر در کیفیت شیر تولیدی است که خوشبختانه در این مجموعه با دقت بالایی انجام می‌شود. علاوه بر این، کنترل کیفی دقیق و علمی محصولات و اقلام خوراکی خریداری شده، آنالیز اقلام خوراکی و فرمولاسیون دقیق جیره‌ها بر اساس آن‌ها و نیز آنالیز دقیق و روزانه شیر تولیدی، نقش بسزایی در بهبود کیفیت دارد. همچنین این مؤسسه در کنار اصلاح و بهبود برخی از اصول شیردوشی، ضمن آموزش نیروهای کارشناسی و کارگری دخیل در امر شیردوشی، از مشاور متخصص در زمینه بهبود کیفیت تولید شیر استفاده می‌کند.

گستره فروش شیر تولیدی این مؤسسه به چه صورتی است؟

شیر تولیدی در پنج مجتمع شیری مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی به کارخانه‌های معتبر کشور از جمله در خراسان رضوی، خراسان شمالی، تهران و شمال کشور ارسال می‌شود.

برای افزایش بیش از پیش میزان تولید شیر چه برنامه‌هایی در دستور کار این مؤسسه قرار دارد؟

در این راستا بهبود راندمان تولید، بالا بردن تعداد دام در واحد کنه‌بیست با تکمیل طرح توسعه آن و همچنین افزایش تعداد دام در واحد تربت حیدریه با انجام طرح توسعه این واحد مد نظر قرار دارد.

به گفته کارشناسان، شیر تولیدی واحد کنه‌بیست یکی از باکیفیت‌ترین شیرهای تولیدی در کشور است، در خصوص ویژگی‌های کیفی این شیر بفرمایید.

بله همین طور است، بار میکروبی این شیر، پایین و در حد شیر پاستوریزه است و آفلاتوکسین آن زیر 15 ppt بوده که در بیشتر مواقع زیر 5 ppt است. شیر تولید شده در واحد کنه‌بیست، فاقد سموم گیاهی و فلزات سنگین بوده و سلول‌های سوماتیک آن زیر 250 هزار است، همچنین به لحاظ وجود باکتری‌های سالمونلوز و لیستریا همیشه منفی است.

برای گسترش بازار این شیر چه برنامه‌هایی را در سال جاری در نظر دارید؟

بدین منظور گسترش واحد کنه‌بیست و شروع طرح تکمیلی توسعه کنه‌بیست، گسترش این کیفیت در سایر واحدها و همچنین توسعه واحد تربت حیدریه که دارای شرایط فنی مناسبی است، در دستور کار مؤسسه قرار دارد.

برای حفظ این کیفیت و تعمیم آن به سایر واحدهای مؤسسه چه تمهیداتی را اندیشیده‌اید؟

با توجه به استانداردهای موجود، شیر تولیدی در واحدهای مؤسسه به خصوص واحد کنه‌بیست، در بالاترین سطح کیفی قرار دارد و حتی مطابق با استانداردهای جهانی است. سطح آفلاتوکسین آن، استاندارد و در بیشتر مواقع زیر 10 ppt  بوده و مورد تأیید مؤسسه استاندارد ایران که عدد 100 و نیز استاندارد اروپا که عدد 50 ppt را عنوان کرده، است. همچنین میزان بار میکروبی شیر تولیدی در واحد کنه‌بیست بسیار کمتر از حد تعیین شده است؛ بنابراین می‌توان ادعا کرد که شیر تولیدی دارای بالاترین کیفیت بوده و تلاش برای حفظ این کیفیت و تعمیم آن به تمام واحدهای مؤسسه معطوف شده است.

آیا برنامه‌ای برای توسعه این واحد و یا تبدیل سایر واحدهای این مؤسسه مشابه واحد کنه‌بیست در نظر دارید؟

با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته در زمان طراحی پروژه توسعه کنه‌بیست، حجم پیش‌بینی شده 5 هزار رأس دام دوشا بود که با توجه به مشکلات به وجود آمده در فاز نخست، 2 هزار رأس افتتاح شد و در صورت نیاز و همچنین تأمین منابع مالی آن، طرح توسعه به حجم پیش‌بینی شده خواهد رسید. همچنین با توجه به فراهم بودن شرایط فنی واحد تربت حیدریه و بازدیدهای ناظر شرکت دنون و تأیید اولیه آن‌ها، در صورت تأمین مالی برای افزایش تعداد دام و توسعه واحد، این واحد نیز برای تولید شیر IMF GRADE مد نظر قرار دارد.